Διαβήτης κύησης: Συμπτώματα, διάγνωση και αντιμετώπιση

Ο διαβήτης κύησης είναι μια μορφή διαβήτη που εμφανίζεται για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Συνήθως δεν προκαλεί έντονα συμπτώματα, όμως μπορεί να επηρεάσει τόσο την υγεία της μητέρας όσο και του μωρού. Στο άρθρο αυτό θα δούμε ποια είναι τα βασικά συμπτώματα, πώς γίνεται η διάγνωση και ποιες είναι οι ασφαλείς και αποτελεσματικές μέθοδοι αντιμετώπισης.

Τι είναι ο διαβήτης κύησης;

Ο διαβήτης κύησης είναι μια διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συνήθως στο δεύτερο ή τρίτο τρίμηνο. Η κατάσταση αυτή προκαλείται όταν ο οργανισμός της εγκύου δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει σωστά την ινσουλίνη, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Σε αντίθεση με τον τύπο 1 ή τύπο 2 διαβήτη, ο διαβήτης κύησης υποχωρεί συνήθως μετά τον τοκετό. Ωστόσο, απαιτεί προσεκτική παρακολούθηση καθώς μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές αν δεν αντιμετωπιστεί.

Συμπτώματα του διαβήτη κύησης

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο διαβήτης κύησης δεν προκαλεί εμφανή συμπτώματα. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλές γυναίκες δεν αντιλαμβάνονται ότι πάσχουν, μέχρι να κάνουν τις απαραίτητες εξετάσεις. Όταν εμφανίζονται συμπτώματα, μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Αυξημένη δίψα

• Συχνουρία

• Κούραση χωρίς προφανή λόγο

• Θολή όραση

• Αυξημένη πείνα

Αυτά τα σημάδια είναι κοινά και με την ίδια την εγκυμοσύνη, οπότε δεν είναι πάντα ενδεικτικά. Γι’ αυτό είναι σημαντικός ο τακτικός έλεγχος.

Διάγνωση του διαβήτη κύησης

Η διάγνωση γίνεται συνήθως μεταξύ 24ης και 28ης εβδομάδας κύησης με τη δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη. Η διαδικασία περιλαμβάνει την κατανάλωση ενός υγρού με γλυκόζη και την παρακολούθηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα.

Ανάλογα με τα αποτελέσματα, ο γιατρός κρίνει αν υπάρχει πρόβλημα και προχωρά σε εξατομικευμένο πλάνο διαχείρισης.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικά αν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου (παχυσαρκία, ιστορικό διαβήτη, ηλικία άνω των 35), ο έλεγχος μπορεί να γίνει νωρίτερα.

Παράγοντες κινδύνου

Ο διαβήτης κύησης μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε έγκυο, ωστόσο ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα:

• Υπέρβαρο ή παχυσαρκία πριν την εγκυμοσύνη

• Ιστορικό διαβήτη στην οικογένεια

• Προηγούμενη κύηση με διαβήτη κύησης

• Τοκετός παιδιού με βάρος άνω των 4 κιλών

• Πολυκυστικές ωοθήκες

• Εγκυμοσύνη σε μεγαλύτερη ηλικία

Επιπτώσεις στον οργανισμό της μητέρας και του μωρού

Ο διαβήτης κύησης, αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές:

Για τη μητέρα:

• Αυξημένη πιθανότητα προεκλαμψίας

• Πιθανότητα καισαρικής τομής

• Ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2 στο μέλλον

Για το μωρό:

• Υπερβολικό βάρος (μακροσωμία)

• Υπογλυκαιμία αμέσως μετά τη γέννηση

• Κίνδυνος αναπνευστικών προβλημάτων

• Αυξημένη πιθανότητα παχυσαρκίας ή διαβήτη αργότερα

Αντιμετώπιση και διατροφή

Η αντιμετώπιση του διαβήτη κύησης επικεντρώνεται στη διατήρηση των επιπέδων σακχάρου σε φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό γίνεται κυρίως με διατροφή, άσκηση και, αν χρειαστεί, φαρμακευτική αγωγή.

Διατροφικές αλλαγές

Η διατροφή παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο. Κάποιες βασικές συμβουλές περιλαμβάνουν:

• Μικρά και συχνά γεύματα (κάθε 3-4 ώρες)

• Περιορισμός τροφών με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη (όπως λευκά άλευρα και γλυκά)

• Κατανάλωση σύνθετων υδατανθράκων (π.χ. ολικής άλεσης)

• Πλούσιες σε φυτικές ίνες τροφές

• Επαρκής πρόσληψη πρωτεΐνης

Άσκηση

Ήπια άσκηση, όπως περπάτημα ή κολύμβηση, βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου. Πάντα όμως με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού.

Φαρμακευτική αγωγή

Αν η διατροφή και η άσκηση δεν είναι αρκετά, μπορεί να χρειαστεί ινσουλίνη. Τα περισσότερα από του στόματος αντιδιαβητικά δεν χρησιμοποιούνται στην κύηση.

Παρακολούθηση και μετά τον τοκετό

Μετά τον τοκετό, ο διαβήτης κύησης συνήθως εξαφανίζεται. Ωστόσο, η γυναίκα θα πρέπει να επανεξεταστεί περίπου 6 εβδομάδες αργότερα για να διαπιστωθεί αν τα επίπεδα σακχάρου επανήλθαν σε φυσιολογικά επίπεδα.

Επιπλέον, συνιστάται τακτικός έλεγχος τα επόμενα χρόνια, καθώς υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.

Σύνοψη

Ο διαβήτης κύησης είναι μια συχνή αλλά διαχειρίσιμη κατάσταση. Με σωστή παρακολούθηση, ισορροπημένη διατροφή και, όταν χρειάζεται, ιατρική υποστήριξη, η μητέρα και το μωρό μπορούν να έχουν μια ασφαλή εγκυμοσύνη και τοκετό. Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση είναι το «κλειδί» για την αποφυγή επιπλοκών.