Η αντισύλληψη είναι απαραίτητη για τον οικογενειακό προγραμματισμό και την πρόληψη ανεπιθύμητων εγκυμοσύνων. Το άρθρο παρουσιάζει τις πιο γνωστές μεθόδους αντισύλληψης, τα πλεονεκτήματα και τις παρενέργειες τους, καθώς και χρήσιμες συμβουλές για την επιλογή της κατάλληλης μεθόδου ανάλογα με τις ανάγκες κάθε ατόμου.


Τι είναι η αντισύλληψη;

Η αντισύλληψη είναι το σύνολο των μεθόδων που χρησιμοποιούνται για την αποφυγή της εγκυμοσύνης. Αποτελεί βασικό εργαλείο για τον οικογενειακό προγραμματισμό και την προστασία της σεξουαλικής υγείας. Οι μέθοδοι ποικίλλουν, από ορμονικά σκευάσματα μέχρι φυσικούς ή χειρουργικούς τρόπους, προσφέροντας διαφορετικά επίπεδα αποτελεσματικότητας.


Οι βασικές κατηγορίες αντισύλληψης

Ορμονικές μέθοδοι

Περιλαμβάνουν κυρίως τα αντισυλληπτικά χάπια, τα αυτοκόλλητα (patch), τους κολπικούς δακτυλίους και τις ενέσεις. Περιέχουν ορμόνες που αποτρέπουν την ωορρηξία ή αλλάζουν το περιβάλλον της μήτρας ώστε να μην επιτρέπεται η εμφύτευση.

Πλεονεκτήματα:

  • Υψηλή αποτελεσματικότητα όταν χρησιμοποιούνται σωστά

  • Ρύθμιση του κύκλου

  • Μείωση πόνου περιόδου και ακμής

Πιθανές παρενέργειες:

  • Αύξηση βάρους

  • Πονοκέφαλοι

  • Μεταβολές στη διάθεση

  • Θρόμβωση (σπάνια αλλά σοβαρή επιπλοκή)

Μηχανικές μέθοδοι

Οι πιο γνωστές είναι το ανδρικό και το γυναικείο προφυλακτικό, καθώς και το διάφραγμα. Λειτουργούν ως φραγμοί που εμποδίζουν το σπέρμα να φτάσει στο ωάριο.

Πλεονεκτήματα:

  • Προστατεύουν και από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα

  • Δεν περιέχουν ορμόνες

  • Διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή

Μειονεκτήματα:

  • Λιγότερο αποτελεσματικές αν δεν χρησιμοποιηθούν σωστά

  • Μπορεί να μειώσουν την αίσθηση

Ενδομήτρια συστήματα (σπιράλ – IUD)

Εισάγονται στη μήτρα από γυναικολόγο. Μπορούν να είναι ορμονικά ή με βάση το χαλκό. Η δράση τους εμποδίζει τη γονιμοποίηση ή την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου.

Πλεονεκτήματα:

  • Μακροχρόνια προστασία (3-10 χρόνια)

  • Υψηλή αποτελεσματικότητα

  • Δεν απαιτείται καθημερινή χρήση

Μειονεκτήματα:

  • Πιθανή ενόχληση κατά την τοποθέτηση

  • Αλλαγές στην περίοδο

  • Ακριβότερη αρχική τοποθέτηση

Φυσικές μέθοδοι

Περιλαμβάνουν την παρακολούθηση του κύκλου, τη θερμομέτρηση και τη διακοπτόμενη συνουσία. Χρησιμοποιούνται κυρίως από ζευγάρια που αποφεύγουν ορμόνες ή άλλες παρεμβάσεις.

Πλεονεκτήματα:

  • Μη παρεμβατικές

  • Δεν απαιτούν φαρμακευτική αγωγή

Μειονεκτήματα:

  • Πολύ μικρότερη αποτελεσματικότητα

  • Απαιτείται μεγάλη ακρίβεια και συνέπεια


Αντισύλληψη έκτακτης ανάγκης

Αφορά τη χρήση χαπιού «επόμενης μέρας» ή την τοποθέτηση σπιράλ μετά από απροστάτευτη επαφή. Το χάπι πρέπει να ληφθεί μέσα σε 72 έως 120 ώρες, ανάλογα με τον τύπο.

Σημείωση: Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται τακτικά ως μέθοδος αντισύλληψης.


Μόνιμες μέθοδοι

Στείρωση

Πρόκειται για χειρουργικές επεμβάσεις (απολίνωση σαλπίγγων στις γυναίκες, βαζεκτομή στους άνδρες) που προκαλούν μόνιμη αποφυγή εγκυμοσύνης.

Κατάλληλες για: άτομα που είναι σίγουρα ότι δεν επιθυμούν παιδιά στο μέλλον.


Πώς να επιλέξετε τη σωστή μέθοδο

Η επιλογή εξαρτάται από την ηλικία, την κατάσταση υγείας, τις προσωπικές πεποιθήσεις, τη συχνότητα επαφών και το αν επιθυμείτε προσωρινή ή μόνιμη λύση. Η καθοδήγηση από γυναικολόγο ή ειδικό υγείας είναι απαραίτητη πριν την επιλογή.


Σύνοψη

Η αντισύλληψη δεν είναι απλώς μία μέθοδος – είναι μια προσωπική επιλογή που σχετίζεται άμεσα με την υγεία, την ελευθερία και την ποιότητα ζωής. Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες επιλογές για κάθε ανάγκη, αρκεί να επιλέγεται η κατάλληλη με τη σωστή ενημέρωση και ιατρική υποστήριξη.

Συχνές ερωτήσεις (FAQ)

1. Ποια είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος αντισύλληψης;

Τα σπιράλ (IUD) και οι ενέσεις έχουν πολύ υψηλή αποτελεσματικότητα. Επίσης, τα αντισυλληπτικά χάπια, όταν λαμβάνονται σωστά, είναι πολύ αξιόπιστα.

 

Ναι, είναι γενικά ασφαλές αλλά δεν ενδείκνυται για συχνή χρήση. Προκαλεί ορμονικές διαταραχές αν χρησιμοποιείται τακτικά.

 

Ναι, είναι η μόνη μέθοδος αντισύλληψης που προστατεύει και από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

 

Υπάρχουν, αλλά έχουν μικρότερη αξιοπιστία. Η παρακολούθηση κύκλου ή η αποχή τις γόνιμες μέρες απαιτούν μεγάλη ακρίβεια.

 

Ναι. Η καθοδήγηση από γιατρό εξασφαλίζει την καταλληλότερη και πιο ασφαλή επιλογή για κάθε οργανισμό.