Οι ελιές και οι σπίλοι είναι συνήθεις δερματικές αλλοιώσεις, που συχνά είναι ακίνδυνες. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που χρειάζεται έλεγχος από δερματολόγο. Στο άρθρο αυτό θα δούμε πότε είναι ανησυχητικοί, ποια σημάδια πρέπει να προσέξουμε και ποιες είναι οι διαθέσιμες λύσεις για πρόληψη και φροντίδα χωρίς παρενέργειες.
Τι είναι οι ελιές και οι σπίλοι;
Οι ελιές (ή σπίλοι) είναι μικρές συσσωρεύσεις χρωστικής στο δέρμα. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ελιές από τη γέννησή τους ή αποκτούν καινούριες με την πάροδο των ετών. Μπορεί να έχουν διάφορα χρώματα – καφέ, μαύρο ή και ροζ – και διάφορα σχήματα ή μεγέθη.
Είναι πάντα ακίνδυνες;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ελιές είναι εντελώς καλοήθεις και δεν προκαλούν προβλήματα. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που μπορεί να εξελιχθούν σε κακοήθειες, όπως το μελάνωμα – μια σοβαρή μορφή καρκίνου του δέρματος.
Πότε να ανησυχήσετε για μια ελιά
Υπάρχουν ορισμένα σημάδια που δείχνουν πως μια ελιά ίσως χρειάζεται ιατρικό έλεγχο. Αυτά τα σημεία έχουν συνοψιστεί στον κανόνα ABCDE:
A – Ασυμμετρία
Αν η μία πλευρά της ελιάς δεν μοιάζει με την άλλη.
B – Όρια (Borders)
Αν τα όρια είναι ακανόνιστα, οδοντωτά ή θολά.
C – Χρώμα (Color)
Αν η ελιά έχει περισσότερα από ένα χρώματα ή αλλάζει απόχρωση.
D – Διάμετρος (Diameter)
Αν η ελιά είναι μεγαλύτερη από 6 χιλιοστά (περίπου όσο μια γόμα μολυβιού).
E – Εξέλιξη (Evolution)
Αν αλλάζει μέγεθος, χρώμα ή σχήμα με την πάροδο του χρόνου.
Αν παρατηρήσετε κάποιο από τα παραπάνω, είναι σημαντικό να επισκεφτείτε δερματολόγο άμεσα.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα
Οι άνθρωποι με ανοιχτό δέρμα, ξανθά ή κόκκινα μαλλιά και ανοιχτόχρωμα μάτια έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για κακοήθεις αλλοιώσεις.
Οικογενειακό ιστορικό
Αν κάποιος στην οικογένεια είχε μελάνωμα, είναι καλό να ελέγχεστε τακτικά.
Ηλιακή έκθεση
Η έντονη και παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο χωρίς προστασία αυξάνει τον κίνδυνο.
Προληπτικά μέτρα για υγιές δέρμα
Αντηλιακή προστασία
Χρησιμοποιείτε αντηλιακό όλο το χρόνο, ακόμα και τις μέρες με συννεφιά. Εφαρμόζετε επαρκή ποσότητα και ανανεώνετε συχνά.
Αυτοεξέταση μία φορά το μήνα
Κοιτάξτε το δέρμα σας από την κορυφή ως τα νύχια. Χρησιμοποιήστε καθρέφτη για δύσκολα σημεία όπως η πλάτη.
Ετήσιος δερματολογικός έλεγχος
Ακόμη και αν δεν βλέπετε κάτι ανησυχητικό, ο ετήσιος έλεγχος από ειδικό μπορεί να προλάβει σοβαρές καταστάσεις.
Πότε αφαιρείται μια ελιά
Ο δερματολόγος μπορεί να προτείνει αφαίρεση μιας ελιάς αν:
Υπάρχει υποψία κακοήθειας
Τραυματίζεται συχνά (π.χ. από ρούχα ή ξύρισμα)
Δημιουργεί αισθητικό πρόβλημα
Η διαδικασία είναι απλή, γίνεται με τοπική αναισθησία και δεν απαιτεί νοσηλεία.
Σύνοψη
Οι ελιές και οι σπίλοι είναι συνήθως ακίνδυνες, αλλά η παρακολούθηση και η πρόληψη είναι το κλειδί για την ασφάλεια του δέρματός μας. Οποιαδήποτε αλλαγή στην εμφάνιση ή την υφή μιας ελιάς δεν πρέπει να αγνοείται. Η έγκαιρη επίσκεψη στον δερματολόγο μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Συχνές ερωτήσεις (FAQ)
1. Είναι φυσιολογικό να εμφανίζονται καινούριες ελιές μετά τα 30;
Ναι, αλλά είναι καλό να παρακολουθούνται. Οι νέες ελιές σε ενήλικες χρειάζονται προσοχή, ειδικά αν αλλάζουν γρήγορα.
2. Μπορεί μια ελιά να φύγει από μόνη της;
Σπάνια, αλλά μπορεί να συρρικνωθεί ή να ξεθωριάσει. Αν εξαφανιστεί ξαφνικά ή αλλάξει περίεργα, χρειάζεται έλεγχος.
3. Είναι ασφαλής η αφαίρεση ελιάς για αισθητικούς λόγους;
Ναι, αρκεί να γίνει από δερματολόγο και όχι από μη ειδικευμένο προσωπικό.
4. Πονάει η αφαίρεση μιας ελιάς;
Όχι ιδιαίτερα. Γίνεται με τοπική αναισθησία και η ενόχληση είναι μικρή.
5. Τι να κάνω αν τραυματίσω μια ελιά;
Καθαρίστε την περιοχή με αντισηπτικό και επισκεφτείτε δερματολόγο για να την ελέγξει.
