Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) είναι μια χρόνια πάθηση του κεντρικού νευρικού συστήματος που επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Τα συμπτώματα διαφέρουν ανά άτομο και περιλαμβάνουν προβλήματα όρασης, κινητικότητας και συναισθηματικές διαταραχές. Η διάγνωση βασίζεται σε κλινική αξιολόγηση, απεικονιστικές εξετάσεις και εργαστηριακές αναλύσεις.
Τι είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας;
Η ΣΚΠ είναι μια αυτοάνοση νόσος όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στη μυελίνη, την προστατευτική επικάλυψη των νεύρων. Αυτό προκαλεί φλεγμονή και βλάβες, διαταράσσοντας τη μετάδοση των νευρικών σημάτων. Η ακριβής αιτία παραμένει άγνωστη, αλλά συνδυασμός γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων φαίνεται να συμβάλλει στην ανάπτυξή της.
Συμπτώματα της ΣΚΠ
Κοινά συμπτώματα
Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα: Συχνά στα άκρα ή στο πρόσωπο.
Αδυναμία ή σπαστικότητα: Στους μύες, επηρεάζοντας την κινητικότητα.
Διαταραχές όρασης: Όπως θολή όραση ή διπλωπία.
Ζάλη ή προβλήματα ισορροπίας: Δυσκολία στο περπάτημα ή στην κίνηση.
Κόπωση: Η οποία δεν υποχωρεί με την ανάπαυση.
Πόνος: Όπως καυστικός πόνος ή αίσθηση ηλεκτρικού ρεύματος.NINDS
Σημαντικά σημεία
Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανίζονται ξαφνικά και να διαρκούν από λίγες ημέρες έως εβδομάδες. Μετά την υποχώρησή τους, μπορεί να ακολουθήσει περίοδος ύφεσης. Ωστόσο, σε προχωρημένα στάδια, η επιδείνωση μπορεί να είναι σταδιακή και μόνιμη.
Διαγνωστική διαδικασία
Η διάγνωση της ΣΚΠ περιλαμβάνει:
Κλινική αξιολόγηση: Αξιολόγηση των συμπτωμάτων και του ιατρικού ιστορικού.
Μαγνητική τομογραφία (MRI): Ανίχνευση βλαβών στον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό.
Ανάλυση εγκεφαλονωτιαίου υγρού: Αναζήτηση για ειδικές πρωτεΐνες που υποδεικνύουν φλεγμονή.
Δοκιμές οπτικών προκλητών δυναμικών: Αξιολόγηση της νευρικής αγωγιμότητας.
Η διάγνωση επιβεβαιώνεται όταν υπάρχουν ενδείξεις βλαβών σε διαφορετικές περιοχές του κεντρικού νευρικού συστήματος και σε διαφορετικούς χρόνους.
Τύποι ΣΚΠ
Υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα ΣΚΠ: Επεισόδια συμπτωμάτων (υποτροπές) ακολουθούμενα από περιόδους ύφεσης.
Δευτερογενώς προοδευτική ΣΚΠ: Αρχικά υποτροπιάζουσα, αλλά εξελίσσεται σε σταδιακή επιδείνωση.
Πρωτογενώς προοδευτική ΣΚΠ: Σταδιακή επιδείνωση από την αρχή, χωρίς ξεκάθαρες υποτροπές.
Σύνοψη
Η ΣΚΠ είναι μια περίπλοκη πάθηση με ποικιλία συμπτωμάτων και τύπων. Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ασθενών και να επιβραδύνουν την πρόοδο της νόσου.
Συχνές ερωτήσεις (FAQ)
1. Ποιες είναι οι πρώτες ενδείξεις της ΣΚΠ;
Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα σε άκρα ή πρόσωπο, αδυναμία στα πόδια ή τα χέρια, και προβλήματα όρασης είναι συχνά πρώιμα συμπτώματα.
2. Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ΣΚΠ;
Γενετική προδιάθεση, έλλειψη βιταμίνης D, κάπνισμα και οικογενειακό ιστορικό αυξάνουν τον κίνδυνο.
3. Μπορεί η ΣΚΠ να θεραπευτεί;
Δεν υπάρχει πλήρης θεραπεία, αλλά υπάρχουν θεραπείες που μπορούν να μειώσουν τις υποτροπές και να επιβραδύνουν την πρόοδο της νόσου.
4. Ποιες εξετάσεις χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση;
Μαγνητική τομογραφία, ανάλυση εγκεφαλονωτιαίου υγρού και δοκιμές νευρικής αγωγιμότητας είναι συνήθεις εξετάσεις.
5. Ποιες είναι οι διαφορετικές μορφές της ΣΚΠ;
Υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα, δευτερογενώς προοδευτική και πρωτογενώς προοδευτική ΣΚΠ είναι οι κύριοι τύποι.
