Η σκολίωση είναι μια πάθηση της σπονδυλικής στήλης που μπορεί να εμφανιστεί σε παιδιά, εφήβους αλλά και ενήλικες. Πρόκειται για πλάγια κάμψη της σπονδυλικής στήλης που συνοδεύεται συχνά από στροφή των σπονδύλων. Αν και σε πολλές περιπτώσεις είναι ήπια και δεν απαιτεί θεραπεία, σε άλλες μπορεί να επηρεάσει τη στάση του σώματος, την αναπνοή και την ποιότητα ζωής. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε τι είναι η σκολίωση, πώς διαγιγνώσκεται και ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές.
Τι είναι η σκολίωση;
Η σκολίωση είναι μια παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης κατά την οποία η σπονδυλική στήλη αποκτά πλάγια καμπύλη που συχνά μοιάζει με το γράμμα «S» ή «C». Αυτή η καμπύλη δεν είναι φυσιολογική και μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στη στάση του σώματος, στο ύψος των ώμων ή στη θέση της λεκάνης.
Η σκολίωση μπορεί να είναι:
Ιδιοπαθής (χωρίς γνωστή αιτία – η πιο συχνή μορφή)
Συγγενής (παρουσία από τη γέννηση λόγω ανωμαλιών στην ανάπτυξη της σπονδυλικής στήλης)
Νευρομυϊκή (λόγω νευρολογικών ή μυϊκών παθήσεων)
Εκφυλιστική (σε μεγαλύτερες ηλικίες, λόγω φθοράς των σπονδύλων)
Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα της σκολίωσης;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, ειδικά στα παιδιά και τους εφήβους, η σκολίωση δεν προκαλεί πόνο και εντοπίζεται τυχαία κατά τη διάρκεια προληπτικού ελέγχου.
Τα συνηθέστερα σημάδια είναι:
Ανισοϋψείς ώμοι ή λεκάνη
Πλάτη που φαίνεται ασύμμετρη όταν το άτομο σκύβει μπροστά
Προπέτεια ωμοπλάτης ή πλευρών
Πόνος στην πλάτη (κυρίως στους ενήλικες)
Κόπωση μετά από ορθοστασία
Διάγνωση της σκολίωσης
Κλινική εξέταση
Ο γιατρός ξεκινά με φυσική εξέταση. Συχνά χρησιμοποιείται το τεστ κάμψης προς τα εμπρός, όπου ο ασθενής σκύβει και παρατηρείται αν υπάρχει ασυμμετρία στην πλάτη.
Ακτινογραφίες
Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης και την εκτίμηση του βαθμού της καμπύλης, γίνεται ακτινογραφία της σπονδυλικής στήλης. Η καμπύλη μετριέται σε μοίρες (γωνία Cobb) και με βάση αυτό καθορίζεται η σοβαρότητα της κατάστασης:
Μέχρι 20 μοίρες: ήπια σκολίωση
20-40 μοίρες: μέτρια
Άνω των 40-50 μοιρών: σοβαρή σκολίωση
Τρόποι αντιμετώπισης της σκολίωσης
Η θεραπεία της σκολίωσης εξαρτάται από την ηλικία, τον τύπο της σκολίωσης και τον βαθμό της καμπύλης.
Παρακολούθηση
Σε ήπιες περιπτώσεις, ειδικά σε παιδιά που ακόμα μεγαλώνουν, γίνεται απλώς τακτική παρακολούθηση με ακτινογραφίες κάθε λίγους μήνες για να φανεί αν η σκολίωση επιδεινώνεται.
Φορά νάρθηκα (κορσέ)
Σε παιδιά και εφήβους με μέτρια σκολίωση, η χρήση ειδικού ορθοπαιδικού νάρθηκα μπορεί να εμποδίσει την επιδείνωση της καμπύλης. Ο κορσές φοριέται πολλές ώρες την ημέρα και εξατομικεύεται ανάλογα με τη μορφή της σκολίωσης.
Φυσικοθεραπεία και ασκήσεις
Η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της στάσης του σώματος, της ευλυγισίας και της μυϊκής ενδυνάμωσης. Δεν διορθώνει τη σκολίωση, αλλά συμβάλλει σημαντικά στη διαχείριση του πόνου και στη γενική φυσική κατάσταση.
Υπάρχουν εξειδικευμένα προγράμματα ασκήσεων, όπως η μέθοδος Schroth, που εφαρμόζονται σε περιπτώσεις σκολίωσης με πολύ καλά αποτελέσματα.
Χειρουργική επέμβαση
Σε σοβαρές περιπτώσεις, ιδίως όταν η καμπύλη ξεπερνά τις 45-50 μοίρες και συνεχίζει να επιδεινώνεται, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική διόρθωση. Η πιο συχνή επέμβαση είναι η σπονδυλοδεσία, όπου με τη βοήθεια ράβδων και βιδών διορθώνεται και σταθεροποιείται η σπονδυλική στήλη.
Ζωή με σκολίωση: Τι να προσέχετε
Στάση σώματος: Η σωστή στάση βοηθά στη μείωση της καταπόνησης της σπονδυλικής στήλης.
Άσκηση: Κολύμβηση, πιλάτες και ήπια γυμναστική είναι ασφαλείς και ωφέλιμες.
Έλεγχος πόνου: Σε περιπτώσεις πόνου, φυσιοθεραπεία και ήπια φαρμακευτική αγωγή μπορεί να προσφέρουν ανακούφιση, πάντα με συμβουλή γιατρού.
Ψυχολογική υποστήριξη: Ιδιαίτερα στους εφήβους, η σκολίωση μπορεί να επηρεάσει την εικόνα σώματος. Η στήριξη από το οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον είναι σημαντική.
Σύνοψη
Η σκολίωση είναι μια πάθηση που επηρεάζει τη σπονδυλική στήλη και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Η σωστή διάγνωση και η έγκαιρη αντιμετώπιση παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη επιπλοκών. Αν και η πλειονότητα των περιπτώσεων δεν απαιτεί χειρουργική παρέμβαση, η τακτική παρακολούθηση και η φυσικοθεραπεία βοηθούν στη διατήρηση καλής ποιότητας ζωής.
Συχνές ερωτήσεις (FAQ)
1. Πώς καταλαβαίνω αν έχω σκολίωση;
Αν παρατηρείς ανισορροπία στους ώμους ή τη λεκάνη ή νιώθεις πόνο στην πλάτη, καλό είναι να κάνεις έλεγχο από γιατρό.
2. Είναι η σκολίωση κληρονομική;
Σε αρκετές περιπτώσεις, η ιδιοπαθής σκολίωση φαίνεται να υπάρχει και σε άλλα μέλη της οικογένειας, χωρίς να είναι απαραίτητα κληρονομική.
3. Μπορεί η σκολίωση να διορθωθεί με ασκήσεις;
Οι ασκήσεις βελτιώνουν τη στάση και τη μυϊκή ενδυνάμωση, αλλά δεν διορθώνουν πλήρως την καμπύλη της σπονδυλικής στήλης.
4. Τι επιπτώσεις έχει η σκολίωση στην ενήλικη ζωή;
Σε ήπιες μορφές, οι επιπτώσεις είναι ελάχιστες. Σε πιο σοβαρές, μπορεί να εμφανιστεί πόνος ή κόπωση στην πλάτη.
5. Χρειάζεται πάντα χειρουργείο η σκολίωση;
Όχι. Το χειρουργείο προτείνεται μόνο σε προχωρημένες περιπτώσεις ή όταν η σκολίωση επιδεινώνεται σημαντικά.
